Παλαιστινιακό: Δεκαετίες πολέμων, αποκλεισμών και αγώνων.

(άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό της ΕΕΔΥΕ “Δρόμοι της Ειρήνης”, τ.92 Απρίλιος-Ιούνιος 2021)

Από την ίδρυση του Ισραήλ, το Μάη του 1948 που έγινε με τη συναίνεση και τις ευλογίες της Βρετανίας που είχε ως τότε την περιοχή υπό τον έλεγχό της, ο παλαιστινιακός λαός παραμένει σε μόνιμη αγωνιστική κατάσταση.

Βιώνει επί τουλάχιστον επτά δεκαετίες την κατοχή, τους διωγμούς, την προσφυγιά, αφόρητες ρατσιστικές διακρίσεις και καταπίεση και οικονομικό αποκλεισμό. Οι Παλαιστίνιοι είναι πολύ περισσότεροι από τα περίπου 2,106 εκατομμύρια που κατοικούν στην Λωρίδα της Γάζας και τα άλλα 3,120 εκατομμύρια που κατοικούν στην κατεχόμενη Ανατολική Ιερουσαλήμ και την υπόλοιπη Δυτική Όχθη ή τους 1.800.000 Παλαιστίνιους(Άραβες) που ζουν στο Ισραήλ. Πέρα από αυτούς υπάρχουν περίπου άλλοι7.000.000 Παλαιστίνιοι που έχουν αναζητήσει καλύτερη τύχη κυρίως σε χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής, μην μπορώντας οι περισσότεροι (λόγω ισραηλινών απαγορεύσεων) να επιστρέψουν στα πάτρια εδάφη.

Οι Παλαιστίνιοι στη Λωρίδα της Γάζας ζουν σε συνθήκες οικονομικού και εμπορικού εμπάργκο από Ισραήλ και Αίγυπτο εδώ και περίπου μιάμιση δεκαετία, όταν στις τότε εκλογές ανέλαβε τον έλεγχο της διοίκησης η ισλαμική Χαμάς. Είναι εγκλωβισμένοι στην περιοχή καθώς δεν μπορούν να βγουν ή να μπουν δίχως την άδεια των ισραηλινών και αιγυπτιακών αρχών.

Οι δεκάδες χιλιάδες Παλαιστίνιοι στην Ανατολική Ιερουσαλήμ υφίστανται καθημερινά βάναυση βία και τον συνεχή διωγμό από τις ισραηλινές κατοχικές δυνάμεις και τα ισχυρά, οργανωμένα λόμπι Εβραίων της δια-σποράς που επιδιώκουν την δημογραφική αλλαγή στη σύνθεση κατοίκων της πόλης ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να γίνει κάποτε η πρωτεύουσα ενός μελλοντικού παλαιστινιακού κράτους. Οι προσπάθειες διωγμού εκατοντάδων οικογενειών από συνοικίες της Ιερουσαλήμ όπως η συνοικία Σιλωάμ και το Σέιχ Τζαράχ πυροδότησαν εν μέρει την τελευταία κρίση σε συνδυασμό με τις προκλητικές κινήσεις Εβραίων εποίκων και ισραηλινών αστυνομικών στον ευρύτερο χώρο εντός και πέριξ του τε-μένους Αλ Ακσά της Ιερουσαλήμ.

Το τείχος Απαρτχάιντ (ή «τείχος της ντροπής» όπως αποκαλείται συχνά) άρχισε να κτίζεται το 2002-3 σε τμήμα της Δυτικής Όχθης, τάχα για να αποτρέψει επιθέσεις αυτοκτονίας Παλαιστινίων μετά την δεύτερη Ιντιφάντα (εξέγερση). Εκτείνεται σε μία περιοχή άνω των 700 χλμ κόβοντας στη μέση ζωές, σπίτια, κτήματα και περιουσίες Παλαιστινίων. Ο απώτερος στόχος ήταν η αύξηση της κατοχής παλαιστινιακής γης και η επιδείνωση της ζωής του παλαιστινιακού λαού.

Η ζωή στη Δυτική Όχθη

Οι Παλαιστίνιοι στη Δυτική Όχθη ζουν, (μετά τις ειρηνευτικές συμφωνίες του Όσλο της δεκαετίας του1990), μοιρασμένοι στις τρεις ζώνες Α, Β και C.

Στην πρώτη ζώνη (Α) οι παλαιστινιακές δυνάμεις ασφαλείας υποτίθεται πως έχουν αμιγώς τον έλεγχο της περιοχής, ωστόσο δεν λείπουν οι τακτικές έφοδοι Ισραηλινών μυστικών πρακτόρων με διάφορα προσχήματα. Στην ζώνη Β τον έλεγχο της περιοχής διαχειρίζονται οι δυνάμεις ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής(που έχουν εκπαιδευτεί κυρίως από την αστυνομική αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης) και οι ισραηλινές δυνάμεις. Η περιοχή C της Δυτικής Όχθης είναι υπό τον πλήρη έλεγχο του στρατού και των Εβραίων εποίκων που πολλαπλασιάζονται συνεχώς (ιδιαίτερα τις τελευταίες δύο δεκαετίες).

Και στις τρεις περιοχές όμως της Δυτικής Όχθης υπάρχουν πολλές εκατοντάδες ισραηλινά μπλόκα, σημεία και φυλάκια «ελέγχου» με σκοπό να δυσκολέψουν τη ζωή των Παλαιστινίων, να τους ταπεινώσουν και να τους υποβάλλουν σε εξευτελισμούς που μπορούν να συγκριθούν μόνον με το πρώην ρατσιστικό καθεστώς Απαρτχάιντ των λευκών Αφρικάνερς στην Νότια Αφρική. Υπάρχουν επίσης εκατοντάδες εβραϊκοί εποικισμοί που θυμίζουν πόλεις-κράτη με κάθε είδους σύγχρονη υποδομή (ακόμη και αυτοκινητόδρομοι μόνον για εποίκους!) από τους οποίους αποκλείονται οι Παλαιστίνιοι…

Ανοικοδόμηση με ρυθμούς χελώνας.

Με βραδείς ρυθμούς εξελίσσεται η προσπάθεια επαναφοράς της ζωής σε κάποια σχετική ομαλότητα στη Λωρίδα της Γάζας μετά το 11ήμεροσφοδρό σφυροκόπημα που δέχθηκε από τον ισραηλινό στρατό και την επακόλουθη εύθραυστη εκεχειρία της 21ης Μάη 2021.

Ο πληθυσμός των περίπου2.106.000 Παλαιστινίων κατοίκων σεαυτή τη στενή παραθαλάσσια λωρίδα παλαιστινιακής γης με τα πιθανώς σημαντικά υποθαλάσσια κοιτάσματα υδρογονανθράκων στενάζει από τοβάρος ελλείψεων. Ελλείψεων σε βασικές υποδομές όπως είναι ο ηλεκτρισμός, το καθαρό τρεχούμενο νερό, οι υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης, ή η στέγη.

Οι τελευταίες σφοδρές ισραηλινές επιθέσεις ήταν η χαριστική βολή στο ατέλειωτο μαρτύριο που βιώνει ο παλαιστινιακός λαός στη Γάζα εδώ και περίπου μιάμιση δεκαετία, οπότε ξεκίνησε το ασφυκτικό ισραηλινό και αιγυπτιακό οικονομικό εμπάργκο. Ήδη πριν το τελευταίο κύμα σφοδρών βομβαρδισμών, η Λωρίδα της Γάζας είχε την φήμη της μεγαλύτερης ανοικτής φυλακής στον κόσμο. Σήμερα παραμένει η μεγαλύτερη ανοικτή φυλακή στον κόσμο εν μέσω τόνων ερειπίων και μπάζων αλλά και βομβών που παραμένουν κρυμμένες, ελλοχεύοντας σοβαρούς κινδύνους για τους αμάχους, κάτω από τα μεγάλους όγκους τσιμέντων από τις πολυκατοικίες που βομβαρδίστηκαν.

Αρκετές χιλιάδες οικογένειες παραμένουν άστεγες καθώς οι βόμβες της ισραηλινής πολεμικής αεροπορίας ισοπέδωσαν τα σπίτια και έκαναν ερείπια τους κόπους μίας ολόκληρης ζωής. Κάποιοι έχουν βρει προσωρινά καταφύγιο σε (πιο τυχερά…) συγγενικά τους πρόσωπα. Άλλοι (και είναι οι περισσότεροι) παραμένουν κυρίως στους χώρους σχολείων της οργάνωσης του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες, την UNRWA, αντιμετωπίζοντας καθημερινά έναν πραγματικό Γολγοθά επιβίωσης.

Εκπρόσωπος του παλαιστινιακού υπουργείου Στέγασης και Οικιστικής Ανάπτυξης στη Λωρίδα της Γάζας είχε επισημάνει πως πέρα από τους250 νεκρούς, τους 2.600 τραυματίες και τους περίπου 70.000 εκτοπισμέ-νους ή άστεγους που δημιούργησαν οι ισραηλινές επιθέσεις από τις 10ως τις 21 Μάη, προκλήθηκαν σημαντικές ζημιές σε χιλιάδες οικιστικές και επιχειρηματικές μονάδες της περιοχής, όπως επίσης και σε υποδομές ενέργειας, ύδρευσης, οδικών δικτύων, σε κλινικές, βιομηχανίες και βιοτεχνίες.

Οι βομβαρδισμοί προκάλεσαν σοβαρές υλικές ζημιές σε περίπου17.000 σπίτια, διαμερίσματα και καταστήματα, εκ των οποίων 769 υπέστησαν ολοσχερή καταστροφή και1.042 άλλα υπέστησαν σοβαρές ζημιές, που τα καθιστούν ακατάλληλα για χρήση. Επιπλέον καταγράφηκαν καταστροφές σε 53 σχολεία, έξι νοσοκομεία, 11 κέντρα πρωτοβάθμιας περίθαλψης, 1 περιφερειακό Κέντρο Υγείας και 4 τεμένη.

Χωρίς λειτουργία ή με σοβαρά προβλήματα παραμένει το 50% του δικτύου ύδρευσης στη Λωρίδα της Γάζας, όπως και τουλάχιστον έξι γραμμές ηλεκτροδότησης.

Παζάρια, μπίζνες και ανταγωνισμοί.

Πρώτο ρόλο στις προσπάθειες ανοικοδόμησης της Λωρίδας Γάζας φαίνεται πως παίζει η Αίγυπτος με την κυβέρνηση του Αιγύπτιου προέδρου Αμπντέλ Φατάχ Σίσι να έχει ήδη υποσχεθεί μισό δισεκατομμύριο δολάρια βοήθεια για την ανοικοδόμηση της περιοχής. Η αιγυπτιακή υπόσχεση για αρωγή ωστόσο δεν πηγάζει μόνο από ανθρωπιστικούς λόγους. Συνδέεται με τις σημαντικές (και ολοένα εντεινόμενες) ανάγκες των αιγυπτιακών μονοπωλίων για νέες μπίζνες και αγορές. Σχετίζεται επίσης με τις εύθραυστες γεωπολιτικές ισορροπίες και τους σφοδρούς περιφερειακούς ανταγωνισμούς που σχετίζονται με την προσπάθεια της Αιγύπτου να περιορίσει το (έως πρότινος ισχυρό)ρόλο και επιρροή του Κατάρ και της Τουρκίας στη Λωρίδα της Γάζας και τις στενές σχέσεις που έχουν αναπτύξει εδώ και πολλά χρόνια με την ηγεσία της παλαιστινιακής ισλαμικής οργάνωσης, Χαμάς.

Είναι δε ενδεικτικό το γεγονός πως η Αίγυπτος επιχειρεί να προ-ωθήσει την ανοικοδόμηση στη Λωρίδα της Γάζας σε στενή συνεργασία και συνεννόηση με την Παλαιστινιακή Αρχή που είναι ουσιαστικά «απούσα» από την περιοχή μετά το 2007 όταν ανέλαβε τη διοίκηση η Χαμάς. Ο Παλαιστίνιος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης της Παλαιστινιακής Αρχής, Ζιάντ Αμπού Αμρ μετέβη στην πρωτεύουσα της Αιγύπτου στα μέσα Ιουνίου μαζί με το μισό υπουργικό συμβούλιο για να σχεδιάσει τους όρους, τις προϋποθέσεις και ένα πρώτο, αδρό χρονοδιάγραμμα για την ανοικοδόμηση της Λωρίδας της Γάζας.

Παράλληλα ο Παλαιστίνιος πρωθυπουργός Μοχάμεντ Σταγιέχ, συναντώντας το ίδιο διάστημα στην Ραμάλα της Δυτικής Όχθης τον αντιπρόεδρο της Παγκόσμιας Τράπεζας, Φέριντ Μπελχάζ, έθετε ως βάση για την ανοικοδόμηση της περιοχής τρεις βασικούς άξονες: α) την δρομολόγηση άμεσης ανθρωπιστικής ανακούφισης των κατοίκων της Γάζας, β) προσπάθεια ανοικοδόμησης με συγκεκριμένες προϋποθέσεις και εγγυήσεις ασφαλείας και γ) τη δημιουργία θέσεων εργασίας για την τόνωση της τοπικής οικονομίας που χρειάζεται απεγνωσμένα για την άμεση επιβίωσή της.

Οι σχεδιασμοί αυτοί ωστόσο δεν είναι σίγουρο πως θα προχωρήσουν με γρήγορους ρυθμούς.

Παρά τις οφθαλμοφανείς τεράστιες και άμεσες ανάγκες που έχει ο πληθυσμός της Γάζας, οι συγκρούσεις τοπικών και περιφερειακών συμφερόντων είναι πιθανόν να επιβραδύνουν την διαδικασία ανοικοδόμησης καθώς το επόμενο διάστημα αναμένεται να ξεκινήσουν σκληρά παζάρια με στόχο μία νέα διπλωματική διαδικασία προσέγγισης του παλαιστινιακού ζητήματος.

Η κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν έχει δείξει πως είναι ανοικτή σε μία νέα προσπάθεια με στόχο τη σχετική εξομάλυνση της κατάστασης στην περιοχή εξαιτίας των μεγαλύτερων προτεραιοτήτων που δίνει στην διατήρηση της διεθνούς πρωτοκαθεδρίας των ΗΠΑ απέναντι στον ανταγωνισμό ανερχόμενων δυνάμεων όπως η Κίνα και η Ρωσία.

ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΟΡΦΑΝΑΚΗ
(Δρόμοι της ειρήνης, τ.92 Απρίλιος-Ιούνιος 2021)

Ο διαρκής αγώνας ενός ολόκληρου λαού ενάντια στην κατοχή, τον αποκλεισμό,  τις δολοφονίες και τις φυλακίσεις από το κράτος του Ισραήλ και τους συμμάχους του, ΝΑΤΟ – ΗΠΑ – ΕΕ.

Η Παλαιστίνη εκτείνεται από τα σύνορα της Αιγύπτου μέχρι τα σύνορα του Λιβάνου και ανατολικά μέχρι τον Ιορδάνη ποταμό. Στις αρχές του 20ού αιώνα η πλειοψηφία των κατοίκων της είναι Άραβες, που κατοικούν στην περιοχή εδώ και αιώνες (6ο αιώνα µ.Χ.) ενώ ο εβραϊκός πληθυσμός είναι κάτω από 10%.

1947

Αποφασίζεται από τον ΟΗΕ η διαίρεση της Παλαιστίνης. Οι Παλαιστίνιοι λαμβάνουν το 48% της ιστορικής Παλαιστίνης, Ιερουσαλήμ διεθνής πόλη. Οι Άραβες αρνούνται και καθώς στρατεύματα συγκεντρώνονται γύρω από τους εβραϊκούς οικισμούς, ο Μπεν Γκουριόν (πρώτος πρωθυπουργός του Ισραήλ) κηρύσσει την ανεξαρτησία του Ισραήλ το 1948. Ακολουθεί ο πρώτος αραβοϊσραηλινός πόλεμος. Οι Ισραηλινοί νικούν και περίπου 750.000 Παλαιστίνιοι αναγκάζονται να γίνουν πρόσφυγες.

1948

Στις 14 Μάη 1948 ανακοινώθηκε η ίδρυση του Ισραήλ, ενώ η εβραϊκή παραστρατιωτική οργάνωση «Χάγκανα» (ενεργή από το 1921) αναλαμβάνει τον ρόλο τακτικού στρατού µε εξοπλισμό από Βρετανούς και Αμερικανούς.

Μία μέρα μετά, στρατεύματα της Αιγύπτου, της Ιορδανίας, του Λιβάνου, της Συρίας και του Ιράκ συγκρούονται µε τις ισραηλινές δυνάμεις.

Το Ισραήλ διώχνει διά της βίας περίπου 800.000 Παλαιστίνιους (το 67% του πληθυσμού) από την Παλαιστίνη.

1949

Ο ΟΗΕ ενέκρινε ψήφισμα επιβεβαιώνοντας το δικαίωμα των Παλαιστινίων να επιστρέψουν στην πατρογονική τους γη. Το Ισραήλ το απορρίπτει και αρνείται να αναγνωρίσει έως σήμερα τα δικαιώματα των εκατοντάδων χιλιάδων Παλαιστινίων προσφύγων.

1967

Πραγματοποιείται ο πόλεμος των «Έξι Ημερών», όπου το Ισραήλ καταφέρνει να αυξήσει την κατοχή παλαιστινιακής γης, στην οποία πλέον συμπεριλαμβανόταν η Ανατολική Ιερουσαλήμ, η Λωρίδα της Γάζας, η Δυτική Όχθη, τα συριακά Υψίπεδα του Γκολάν και η αιγυπτιακή Χερσόνησος του Σινά.

1980

Το Ισραήλ ανακηρύσσει την «αδιαίρετη» Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσά του αγνοώντας επιδεικτικά τις αποφάσεις του ΟΗΕ.

1987

Ξεκινά η πρώτη παλαιστινιακή Ιντιφάντα («Ξεσηκωµός») ενάντια στην ισραηλινή κατοχή της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας, µε πάνω από 1.400 Παλαιστίνιους νεκρούς.